ÇOCUĞUNUZA BORSA HESABI AÇIN Borsa ve Hisse Analizleri
Konuyu, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun ve bu Kanuna dayanılarak düzenlenen Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar kapsamında da değerlendirmek gerekir. 1567 sayılı Kanun çerçeve kanun niteliğinde olup, Türk parasının korunmasına ilişkin esaslar ve yaptırımlar, 32 sayılı Karar ile düzenlenmiştir. 1567 sayılı Kanunda, bu Kanuna dayanılarak düzenlenen Bakanlar Kurulu kararlarında yer alan hükümlere aykırı hareket edenler hakkında uygulanacak yaptırımlar ve suçun konusu genel itibariyle düzenlenmiş, yaptırım uygulanacak fiillerin tespiti ve bunlara ilişkin düzenleme yetkisi ise Bakanlar Kurulu’na verilmiştir. Konu ile ilgili 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 197 ve 198. Maddesinde, memlekette veya yabancı ülkelerde kanunen tedavülde bulunan paranın sahte olarak üretilmesi, ülkeye sokulması, nakledilmesi, muhafaza edilmesi ve tedavüle koyulması suç olarak tanımlanmıştır. Maddesinde ise, paraya eşit sayılan değerler açıklanmış ve devlet tarafından ihraç edilen kıymetli evrakın ve milli ziynet altınlarının para hükmünde olacağı belirtilmiştir. Kripto paranın herhangi bir ülkede tedavülde bulunan bir para birimi olmaması ve devlet tarafından üretilmemesi nedenleriyle, TCK m.197 ve 198’de konuya ilişkin yeni bir düzenlemeye yer verilmediği sürece, sahte para kapsamında değerlendirilemeyeceği kanaatindeyiz. En önemlisi de, gerek 197 ve gerekse 198.
Bir kere maaşınızı almadan önce devlet vergisini alıyor. Hiper markete gidiyorsunuz Koç’a ya da Sabancı’ya ödüyorsunuz. Araba alıyorsunuz Koç’a ya da Almanlara, Fransızlara ödüyorsunuz. Fatura öderken devlete ya da özel şirketlere ödüyorsunuz. Peki ya kendinize ödeme yapıyor musunuz? BES’iniz varsa, ya da her ay para biriktirip bir kenara atıyorsanız kendinize ödeme yapıyorsunuzdur.
Ama mutlaka kendinize ya da çocuğunuza ödeme yapın. Paranızı elinize alır almaz, çatır çatır, hem de EFT dekontunun açıklama kısmına “kendime ödeme” yazarak yapın. Kızım doğduktan bir hafta sonra ona bir borsa hesabı açtım. Ve yaklaşık 10 yıldır ona borsadan bu kriterlere uygun bir şirketin hissesini alıyorum. Ve bunu bir alman disiplini ile uyguluyorum. Bugün geriye dönüp baktığımda iyi ki yapmışım diyorum. Ve ona büyüyen, her yıl düzenli temettü ödeyen ve sektöründe lider şirketlerden azar azar küçük küçük alın. Ve çocuğunuz 18 yaşına geldiğinde finansal özgürlüğü olsun. Gerçekten de, düşünceniz oyun oynamak ise, borsa sizi, size yansıtacaktır. Çünkü öncesinde yeterli araştırma ve inceleme yapılmadan; belki de yalnızca duyumlar üzerine bir şirket hissesi alma işlemini –görünüşte aynı işlem gibi dursa da- yatırım olarak isimlendirebilmek pek mümkün değil.
Bunun dışında, kullanıcıların paylaşması gereken herhangi bir kişisel bilgi bulunmamaktadır. BIST Katılım 30, BIST Katılım 50, BIST Katılım 100, BIST Katılım Sürdürülebilirlik ve BIST Katılım Temettü endekslerinde yer alan payların endeks dönemi başındaki ağırlıkları %10 ile sınırlandırılmaktadır. Endeks dönemi içinde ise ağırlığı %15’i aşan pay olursa, %15’i aşan payların ağırlıkları %10’a çekilmektedir. Katılım ve temettü temalarına birlikte yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yönelik olarak ise BIST Katılım Temettü Endeksi oluşturulmuştur. Endeksin kapsamı, BIST Katılım Tüm ve BIST Temettü endekslerinin seçim kriterlerini birlikte sağlayan şirketlerin paylarından oluşmaktadır. Bu tarz şirketlere yıl önce yatırım yapmış olsaydınız, bugün tatmin edici bir getirinin üzerinde oturuyordunuz. Üstelik onca kriz yaşamış olmamıza rağmen. İşte biriktirmenin önemi burada ortaya çıkıyor. Parası olmayan ise bu hisseleri biriktirecek.
- Belki kamu otoritesi, kripto para sistemini ve para birimini tanımadığını, kullanımı ile tedavülünü desteklemediğini söyleyebilir, hatta sistemi suç ve ceza tanımlarına konu edebilir.
- Bu ortaklığın anlamı ise, sahip olunan pay nispetince, şirketin geleceğini ortak olmaktır.
- Ancak bu sorunun cevabına geçmeden önce, çok kritik bir yanlışı düzetmemiz gerekiyor.
Hisse senedi piyasaları, hisse senetlerini likit bir yatırım aracına dönüştürür. Hisse senetlerinin bu likidite özelliği, örneğin bir gayrimenkul yatırımında yapılması teknik açıdan mümkün olmayan kısa vadeli fiyat hareketleri öngörülerine yönelik olarak yatırımcıların al-sat yapabilmelerini olanak tanır. Ya RYGYO’dan devam ederim ya da başka hisseye geçerim. Geçen sene sonu 15 TL’leri aşıp yıl içerisinde tekrar 9 TL’lere kadar düşmüştü. Bu arada özellikle tarım, havacılık ve depolama yatırımlarından sonra artır şirketin çok daha yüksek bir fiyat kazanç oranı ile fiyatlanması gerektiğini düşünüyordum. Yani yeni normalin 3-4 F/K değil de 7-8 ve üstü F/K’lar ile fiyatlanmasını bekliyordum. Fakat şimdilik bu beklentim gerçekleşmedi. Fakat bu faizler ve sıkılaştırma ömür boyu sürmeyecek, süremez zaten. Yüksek mevduat faizini ne kadar alacağınız önemli.
Bir eylem; ahlaka, toplumun ortak değer ve kabullerine uygun düşmeyebilir, ayıplanabilir ve bu eylemi icra edenin cezalandırılması gerektiği konusunda ortak bir fikir de olabilir. Ancak “kanunilik” ilkesi var oldukça bunun yolu, o eylemin kanunda suç olarak tanımlanması ve karşılığında ceza öngörülmesinden geçer. Kripto para; herhangi bir devlet veya merkez bankası tarafından üretilmeyen, bu sistemi kullanan bireylerin ülkelerin tedavüldeki para birimleri ile satın aldığı veya kendiliğinden ürettiği elektronik/sanal paradır. Bu firmalar esasen o kadar önemlidir ki, yapılan kripto para alışverişleri ve oluşturulan cüzdanlar bu firmaların bilgisinde ve kontrolünde bulunmaktadır. Firmalarla ilgili yasal düzenlemeye gidilmedikçe, oluşturulacak sahte kripto paralar veya müşterinin malvarlığını zarara uğratmak kastıyla yapılan veya yapılmış gibi gözüken işlemler, kripto para firmalarının gerçek kişi temsilcilerinin ceza sorumluluğunu gündeme getirecektir. Ancak belirtmeliyiz ki; Türk Ceza Kanunu’nun klasik hükümleri ile yetinmeyip, kripto para piyasasına hitap eden yasal düzenlemelere gidilmeli ve bu tür paralar hukuk sistemi tarafından tanınmak suretiyle sistemin içine alınmalıdır. Bu aşamada Ülkemizde, kripto para sisteminin kullanılmasını yasaklayan yasal düzenleme olmamakla birlikte, bu sistemi tanıyan ve kullanılmasını onaylayan bir düzenleme de bulunmamaktadır.
Çok fazla olumluluk önyargısına da düşmeyelim. Tabii bu yüksek faiz hiç baskı oluşturmaz demek de mantıksız. Eğer bunu başarırlarsa bence 2024 ortasından itibaren ufak ufak faiz düşüşleri görmeye başlarız. Tabii 2024 enflasyonu ile de bağlantılı olarak. Faizlerde düşüş haberi bile olumlu etki edecektir. Elektronik ürünlerde ise %10’dan başlayıp %50’lere giden bir görece ucuzluk var İngiltere’de. Belki de kara Cuma’ya denk geldik, ondan da olabilir.
Fıkrasının (f) bendinde, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen dolandırıcılık suçunun nitelikli kabul edileceği belirtilmişse de, fiilin dolandırıcılık sayılabilmesi için, fail tarafından mağduru aldatan hileli davranışların ortaya koyulması gerektiği gözardı edilmemelidir. Önemli olan burada failin, dolandırma kastıyla mağduru hileli hareketler yaparak esaslı hataya düşürüp düşürmediğidir. Gerçekte alışveriş yapılmış, ancak sonra kripto para kaybolmuşsa, ya hırsızlık veya güveni kötüye kullanma suçundan bahsedilebilir. Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle nitelikli hırsızlık ile nitelikli dolandırıcılık suçlarını birbirinden ayırmak gerekir. Nitelikli dolandırıcılık suçunda, bilişim sistemlerinin kullanması suretiyle hileli davranışlar icra eden fail tarafından mağdurun aldatılması gerekmektedir. Fail, bu şekilde bir aldatma olmaksızın mağdurun rızası hilafına taşınır malını, örneğin parasını kendisinin veya başkasının hakimiyet alanına geçirebilir.
Yeni işlem görmeye başlayan şirketlerin Bilgi Formunda yer alan sorulara verdikleri yanıtlar halka arz izahnamesinde yayımlanmaktadır. İşlem gören şirketler ise söz konusu bilgileri periyodik olarak Kamuyu Aydınlatma Platormu’nda (KAP) açıklamaktadır. ALARK’ta bence her şey yolunda fakat yüklü ortak satışları ve üzerine 4.2 milyon lot daha hisse senedinin satılmaya hazır hale getirilmesi ile hissenin üzerinde baskı oluştu. Şirket ciddi para kazanmaya ve bu paraları da yatırıma yönlendirmeye devam ediyor. 12 ay ileri F/K’sı çok daha düşük yani seneye çok büyük olasılıkla kârını daha da arttıracak. Analistler tarafından ise kârının büyük çoğunluğu bankalardan gelen holdinglerle aynı kefeye konuyor ve bu F/K’lar haklı çıkarılmaya çalışılıyor. Uzun vadede şirketin kârlılığı ve hisse performansı arasında olumlu bir ilişki vardır. Bir kişinin, başka bir kişiye kripto para ile ödeme yapması ve kendisine ödeme yapılan kişinin bu parayı ulusal paraya çevirmek istemesi halinde, kimlik bilgilerinin bir kısmının bildirilmesi gerekebilmektedir. Örneğin, uluslararası transfer işlemlerinde kripto para kabul eden döviz bürosu niteliğinde aracılar bulunmaktadır. Bu aracılar, transfer işlemlerinin tamamlanması için kendisine ödeme yapılan kişinin hesap bilgilerini talep edebilmektedir. Bu durum, kişinin kimlik bilgilerinin gizliliğine istisna teşkil etmektedir.
THYAO özelinde yurtdışı havayolu hisselerinde Cuma günü büyük artışlar vardı. Bunun devamı gelirse tekrar pozisyon açabilirim. 2023 yılı başındaki düşüşü TUPRS’ta geçirmiştim. Hatta bedelsiz de verdiği için endeks düşerken portföy değer kazanmıştı. Fakat bu düşüşte elimdeki hisseler endeksten daha fazla zarar gördü. Bunda verdiğim bir dizi yanlış karar da etkili oldu.
